Goude da Julius treuziñ Italia evel un trec'hour ez eas war-lerc'h armeoù e enebour, renet gant letananted dezhañ, betek Spagn d'o distruj. Neuze en dije distaget ar bomm « Alea jacta est » (kentoc’h moarvat e gregach "Anerrifthô Kubos", « Taolet eo ar blanedenn »), a dalvez edo o kemer ur riskl politikel hag e konte war e blanedenn vat.īrezel a savas etre tud kostezenn Caesar ha mignoned Pompeius, a oa tec'het kuit. Mont a reas neuze dreist e wir ha treuziñ a reas ar stêr Rubico a oa an harz etre Italia hag ar proviñsoù, harzoù ha ne oa ket aotreet ar gonsuled e karg da dreuziñ evit mont da Roma. Pa deuas Caesar gant e arme, trec’het ganto ar C’halianed, da dremen an Alpoù ha da vont etrezek Roma, e c’hoantaas ar Sened herzel outañ da zont e kêr gant e soudarded da zibunañ evit an trec’hlid. Sevel a reas a-enep Pompeius evit tapout ar galloud ha bezañ e-unan e penn ar Stad. Neuze e klaskas Caesar ober e vad eus ar vrud en doa gonezet e-kerzh brezel Galia hag eus marv Crassus, bet lazhet o vrezeliañ ouzh ar Barthed. Pompeius, savet gwarizi ennañ gant trec’hioù Caesar, a enebas ouzh e anvidigezh evel prokonsul adarre hag a lakaas embann un urzh da ober dezhañ reiñ e zilez. E-kerzh an dek vloaz-se e kasas aloubidigezh Galia da benn-vat hag e tilestras e Britannia (Enez Vreizh). A-benn ar pemp bloaz-se e reas e seizh gwellañ evit bezañ adanvet e-pad pemp bloaz all. Gant e gengonsul Marcus Calpurnius Bibulus ne laoskas ket nemeur a c’halloud.Įchu gantañ e vloavezh, e 58 goude JK eta, e voe anvet da brokonsul Galia e-pad pemp bloaz.
Gant arc’hant Crassus e c’hallas mont da gabaliñ hag e voe anvet da gonsul e 59 goude JK. Pa voe distro da Roma en em glevas gant Pompeius ha Crassus, hag e savas ganto un driumvirelezh kuzh. Hag eñ pretor da vare irienn Catilina e 63 kent JK ne reas netra evit mirout outi, ma savas diskred ha disfiz warnañ, pa soñje da galz e oa emglev etre an daou zen.Į 60 kent JK e voe kaset da brobretor da Hispania Baetica ( Andalouzia a-vremañ dre vras), hag un nebeud aloubadennoù a reas eno.
Gouzout a reas kavout an tu da blijout d’ar bobl dre adsevel delwennoù Marius (diskaret gant Sylla) war un dro gant galloud tribuned ar plebs. War-lerc’h marv Sylla e teuas en-dro da Roma, hag e labouras war an helavarded. Repu a gavas e lez ar roue Nikomedes ar Pevarvet, roue Bithynia. Pa oa yaouank e oa bet harluet gant an diktatour Sylla, ha panevet skoazell tud uhel e vije bet lazhet. Kement-se n’haller ket krediñ pa anavezer istor Roma un disterig, rak an anv Caesar a oa bet douget gant tud all eus ar gens Julia, unan anezho konsul er bloavezh 91 kent JK.ĭre levezon bras e voereb Julia, intañvez ar c’honsul Marius, e oa dre ret Julius Caesar, hervez ar c’hoari politikel e Roma, e kostezenn ar populares. Dre-se e lavare Caesar diskenn eus an doueez Gwener.ĭarn o deus bet lavaret e teue anv Caesar eus e c’hanidigezh dre skej-kof e vamm ( caesar, aris, o talvezout kement ha bugel ganet dre skej-kof).
Gantañ e vije bet savet kêr Alba ha gwelet e oa evel tad al lignez kozh Iulia. Caesar a lavare e tiskenne eus Iul (pe Askagn), mab da Aeneas ha Kreüs, deuet gant e dad da Italia goude faezhidigezh Troia.
0 kommentar(er)
